Velen waren blij dat 2020 erop zat. Sommigen omschreven het zelfs als een rampjaar, terwijl er toch ook veel mooie dingen zijn gebeurd. Maar met de komst van het nieuwe jaar ligt de nadruk vooral op nieuwe perspectieven en kansen. Ongetwijfeld gaan we – met elkaar – nog een aantal hobbels tegenkomen, maar ik zie vooral ook optimisme. Er gloort weer licht aan het einde van de tunnel, en dat moet ook. Uiteindelijk gaat ons vermogen om verder te innoveren bepalend zijn voor onze toekomst. Wie nu doorpakt, plukt daar straks zonder meer de vruchten.
Het afgelopen jaar zijn verschillende sectoren hard geraakt door de corona-crisis. Ik zag de worsteling van onze klanten van dichtbij. De horecabranche liep schade op door gedwongen sluiting en alle anderhalvemeter-maatregelen. De reiswereld kreeg forse klappen te verduren en ook de autobranche moest een grote pas op de plaats maken. De verwachting is dat de impact hiervan nog jaren lang zal door werken, maar crisis maakt ook creatief.
Zo is VDL medische mondkapjes gaan produceren met DSM, en ziet dat inmiddels als een serieuze structurele markt. Ook de culturele sector heeft wegen gevonden om online bezoekers te trekken. Zo hebben we vanuit T-Systems bijvoorbeeld virtuele rondleidingen opgezet door een landschapsinformatiecentrum aan de Möhnesee, het belevenismuseum Bad Sassendorf ‘Westfaalse Zoutwerelden’. Een mooi voorbeeld van vernieuwende innovatie vind ik ook het verhaal van RIJKS, het sterrenrestaurant van Joris Buitendijk in Amsterdam. Bezorgmaaltijden, afhaalmaaltijden en nieuwe samenwerkingen aangaan. Hij voegde diverse nieuwe pijlers aan zijn kernactiviteit toe en liet zien dat aanpassingsvermogen de kern is van overleven. Zoals hij vertelt in het NRC; “Wie zich kan aanpassen, overleeft.”
Waar blijven de nieuwe business modellen?
Dankzij dergelijke initiatieven hebben sommige bedrijven hun omzet redelijk op peil weten te houden. Toch zijn daarmee niet veel nieuwe zoden aan de dijk gezet. De nieuwe Über of Airbnb is nog niet opgestaan, bestaande business modellen zijn nog niet radicaal op de schop gegaan en op zich is dat ook niet zo vreemd. Inkomsten stagneerden, terwijl de vaste lasten doorliepen. Kosten voor huur, kapitaalgoederen en inventaris worden namelijk niet gecompenseerd. Veel vet zit er dan ook niet meer op de botten. En juist dat vet is cruciaal voor de toekomst: het biedt bescherming. Niet alleen voor magere tijden, maar ook als buffer van waaruit je investeringen kunt doen. En nu investeren is de enige manier om vooruit te komen en de weg van vernieuwing in te slaan.
Kosten besparen maar niet ten koste van het innovatievermogen
In tijden waarin marges hard teruglopen is het cruciaal om actie te ondernemen zonder dat de primaire business wordt verstoord. Op de korte termijn zijn interventies vaak noodzakelijk om het hoofd boven water te houden. Ik denk dat zeker driekwart van alle bedrijven hun kosten (verder) willen terugbrengen en besparingen en eventuele herstructureringen staan daarmee in het eerste kwartaal van dit jaar hoog op de agenda van menig directie. Ook IT ontspringt hierbij niet de dans. Maar de operatie mag niet worden verstoord en de basis voor verdere flexibiliteit en vernieuwing moet nu echt worden gelegd.
Vanzelfsprekend opent dit discussies over on-premise versus Cloudbased, maar wat doet dit met je (on)afhankelijkheid, het snel op en afschakelen en hoe zit het met de ‘dure’ migraties en welke resources kun je hiervoor vrijmaken?
Innoveren, juist nu!
Het is zaak om zeker in de eerste maanden van dit jaar door te pakken en de benodigde besparingen goed in de steigers te zetten, niet om hiermee overwinst te creëren maar om voldoende middelen vrij te maken om een aantal strategische vernieuwingen vorm te geven. Veel bedrijven hebben het afgelopen jaar door de druk op de financiële resultaten onvoldoende op digitale innovatie kunnen in zetten. Wellicht is dat straks wel de grootste (economische) prijs van deze pandemie.
Uiterlijk het tweede kwartaal zullen bedrijven de aandacht dan ook moeten verleggen van de uitvoering van de korte termijn acties, naar concrete(re) plannen voor hun digitale innovaties op de lange termijn. Welke focus brengen we aan, welke keuzes zijn hier nu voor nodig, wat betekent dit voor onze infrastructuur en hoe borgen we een goede implementatie? Voor veel van onze klanten zal dat vraagstuk bijvoorbeeld samengaan met de implementatie van Cloud Edge, om zo straks optimaal gebruik te kunnen maken van de voordelen van nieuwe 5G-netwerken en een goede basis te leggen voor smart factory-toepassingen.
Klantwaarde creëren en onderscheidend vermogen
De klant komt hierbij steeds centraler te staan. Degenen die mij kennen weten dat alles draait om client centricity. Zonder onze klanten zijn we nergens en het is aan ons om ons daarom heen zo goed mogelijk te organiseren. In principe geldt dat voor iedere organisatie. Met het oog op de huidige crisis is het goed te beseffen dat deze extra druk legt op onze klanten en de klanten van de klant. Dit betekent dat onze dienstverlening nog soepeler dient te verlopen en kwaliteitseisen toenemen. Meer dan ooit is het onze taak om te kijken wat beter kan en hoe we onze klanten kunnen ondersteunen in te nemen strategische keuzes.
Dankzij digitalisering worden nieuwe business modellen mogelijk en kunnen bepaalde strategische keuzes gemakkelijker worden ingevuld. Digitalisering ondersteunt de optimale customer journey, mits goed uitgevoerd en doorgevoerd in alle facetten van een organisatie. Want laten we niet vergeten; uiteindelijk zijn het de mensen die de belofte ook werkelijk moeten waarmaken. Zeker met het oog op het remote werken zie ik daar in het komende jaar zowel de uitdaging als kans. Hoe zorgen we ervoor dat we onze mensen erbij houden en we samen gericht blijven op klantwaarde en onderscheidend vermogen?
Hou iedereen fit en scherp
Het antwoord ligt voor mij in aandacht voor en de ontwikkeling van onze mensen. Hoe zorgen we dat iedereen goed geïnformeerd, betrokken, fit en ook alert en relevant blijft? Dat geldt niet alleen voor nu, in de huidige situatie, maar helpt ons ook een stabiele en gezonde koers uit te zetten voor de langere termijn. Met de huidige remote set-up, in combinatie met de toenemende onzekerheid en vergrijzing van onze arbeidsmarkt, wordt de vitaliteit van onze mensen een belangrijke onderscheidende factor. Ik ben er van overtuigd dat we met vitaliteit een belangrijke sleutel te pakken hebben naar een prettige, gezonde werkomgeving, zeker in deze tijd waarin werk en privé steeds meer in elkaar overgaan. Niet alleen leidt dit tot meer fun, maar zeker ook tot een verhoogde productiviteit en klantgerichtheid!
Digitale ecosystemen zijn onze toekomst
Tot slot zie ik een grote rol weggelegd voor het verder ontwikkelen van onze ecosystemen. Vorig jaar hebben wij samen met Nyenrode Business School hierover een interessante podcast-serie gemaakt waar we de verschillende aspecten van digitale ecosystemen met de hulp van verschillende thought leaders hebben toegelicht. Ik denk dat als we iets hebben geleerd in 2020, dan is het wel dat je als organisatie alleen niet zo veel meer kan. Daar waar dit nog niet het geval is zullen we ons dan ook meer moeten richten op slimme samenwerkingsverbanden en ecosystemen waarmee we nieuwe business modellen kunnen opzetten. We kunnen immers niet alles meer weten in deze tijd van continue verandering en hoeven bovendien het wiel ook niet altijd zelf uit te vinden! Innovatie zal zeker de komende periode steeds meer voortkomen uit onvermoede, onverwachte of juist slim geregisseerde samenwerkingsverbanden. Als T-Systems en Deutsche Telekom dragen we daaraan graag ons innovatieve steentje bij …
