Zelfreflectie
De vorige keer ben ik ingegaan op zelfreflectie en verdieping. Hoe belangrijk het is om goed naar jezelf te (blijven) kijken, je omgeving hierbij niet uit het oog te verliezen en je oprecht af te vragen wie je bent en wie je graag wil zijn. Dat dit niet alleen een kwestie is van een aantal coachgesprekken of een leiderschapstraining, maar zeker ook een continue zoektocht naar je sterke en minder sterke punten en hoe je geworden bent tot wie je bent.
In ‘Zen in de Boardroom’ deel ik mijn ervaringen en hoop ik je een bruikbare kapstok te geven hoe je hier op een bewustere manier mee bezig kan zijn. Zelf ben ik in de loop der tijd herhalende patronen die me – soms onbewust – in de weg zaten, beter en vooral ook eerder gaan herkennen. Waardoor ik ze uiteindelijk ook vaker positief kon omdraaien. Hierdoor nam niet alleen mijn bewustzijn toe, maar tegelijkertijd had dit ook een mooie positieve impact op de mensen om me heen. Daarmee werd het allemaal net even wat gemakkelijker en niet onbelangrijk ook leuker. Voor mezelf en zeker ook voor mijn omgeving.
Troebele blik
Een heldere transparante blik hebben en deze vooral ook te houden wanneer je onder druk staat, is uiteraard het meest ideale. Dat je er op kan vertrouwen dat je niet in een kramp schiet (of uit je heup) en de goede dingen kan blijven doen in de hectiek van vandaag. Niet alleen voor nu, maar ook voor straks. Helaas is dit niet altijd even gemakkelijk zo weet ik uit ervaring! Het Boeddhisme heeft hiervoor een mooie verklaring en kent drie primaire basispatronen, waar we als het echt spannend wordt vaak onbewust op terugvallen.
Deze patronen zijn vooral tijdens onze jeugd ontstaan en hebben zich in ons latere leven heel subtiel verder versterkt. Wanneer je naar jezelf kijkt zal je merken dat wanneer er druk ontstaat, je waarschijnlijk iemand bent die naar voren stapt en het gevecht wil aangaan. Of juist het tegenovergestelde, een persoon die zich liever omdraait en het conflict uit de weg gaat. Of degene die het ontkent en doet alsof er niets aan de hand is, maar ondertussen wel van alles vindt.
Deze reacties zijn zeker niet vreemd en zitten dan ook diep in ons allemaal verankerd. Vaak zijn we ons er niet eens van bewust dat bepaalde triggers emoties of gebeurtenissen – van vroeger – aanzetten. Alleen daarmee sturen ze onze (re)actie wel een bepaalde kant op. Niet zelden juist de kant die we nu net niet wilden. Waardoor de druk juist verder toeneemt en de welbekende self-fulfilling prophecy een feit wordt.
Zie het maar als een glas water met zand erin. Doordat er onrust in of om ons heen ontstaat, schudden we als het ware aan het glas en vertroebelt onze blik waardoor de onrust verder toeneemt. Dit terwijl we nu juist graag een heldere blik willen houden, vooral in hectische situaties. Dus door juist minder hard te gaan schudden, of het liefst helemaal niet, blijft alles helder en behouden we het overzicht en de kalmte om zaken in goede banen te blijven leiden.
En weg was ik!
Vorige keer gaf ik al aan dat geduld van nature niet mijn sterkste punt was. Ruim een jaar of tien terug zat ik in een review meeting met één van mijn divisies. Deze unit draaide van alle eenheden het minst goed en al een tijdje waren we bezig te kijken hoe de prestaties te verbeteren. Het management maakte daarbij nog niet een hele sterke indruk en had tot dan toe het passende antwoord niet gevonden. De hele discussie liep al een aantal maanden en eigenlijk duurde het me allemaal gewoon te lang. Met enig vooroordeel en scepsis stapte ik de zoveelste meeting met het team in. Eigenlijk kwam het me agenda-technisch niet zo goed uit en vond ik er wat van dat het nog steeds niet liep. Daar waar alle andere units een keurige groei lieten zien, bleef dit team ‘worstelen’.
Toen ik ruim een halfuur weer hetzelfde te horen had gekregen als de meeting ervoor, liep ik een soort van vast. Na de zoveelste fout uit een sheet te hebben gehaald en vooral veel uitleg waarom zaken niet konden, voelde ik de onrust met mij aan de haal gaan. Ik vond van alles en was niet ok met het feit dat men maar niet tot de echte essentie kwam van wat er speelde. Voelde me daarnaast ook niet serieus genomen, omdat spullen te laat waren aangeleverd en vol fouten stonden. Ik baalde ook enorm van de continue halflege glasbenadering van het betreffende management team.Mijn onrust sloeg om in frustratie en deze ging over in onbegrip en boosheid. Zelfs zo erg dat ik na een zekere opmerking aangaf hier echt geen tijd meer voor te hebben en niet te begrijpen dat men dit toch maar niet serieus nam. Gefrustreerd pakte ik mijn spullen en liep weg, het team onthutst achterlatend. Op dat moment leek het een volstrekt gerechtvaardigde reactie, sterker nog ik kon blijkbaar niet anders. Zat vol in mijn frustratie en zelfmedelijden! Ik vond het allemaal maar gedoe en liet me meesleuren door mijn primaire patroon. Van de confrontatie zoeken en mijn onbegrip willen uiten vanuit mijn ongeduld en het gevoel van niet serieus genomen te worden, niet erkend.
Onafhankelijk en vrij
Op geen enkele manier was ik op dat moment onafhankelijk en vrij. Dacht op dat moment ook niet na over wat er nu eigenlijk echt nodig was om het ‘probleem’ van de unit op te lossen en leverde daarmee als eindverantwoordelijke zeker geen constructieve bijdrage naar hoe wel. Laat staan dat ik bezig was met de impact van mijn actie op het betreffende team. Zeker maakte ik hen op dat moment in ieder geval niet beter. Nee, ik zat vol in mijn frustratie en wilde duidelijk laten voelen dat dit echt niet kon.
Het gevolg hiervan was natuurlijk dat de situatie niet verbeterde en er ook geen eind kwam aan mijn onrust. In plaats van achter over te leunen en te kijken wat er nodig was, schudde ik alleen maar harder aan het glas dat daarmee steeds troebeler werd. Vol in mijn eigen ‘drama’ kon ik het primaire patroon wat zich in mij afspeelde op dat moment niet goed doorgronden en daarmee ook niet voelen dat er een andere benadering nodig was.
In ‘Zen in de Boardroom’ – dat op 1 mei verschijnt – ga ik verder in op hoe je je blik positief kunt verruimen in situaties waarin je even niet in control lijkt en wanneer je patronen je – plotseling onbewust – klemzetten. Met behulp van een aantal voorbeelden en vooral ook diverse oefeningen die mij goed hebben geholpen (en nog steeds toepas) leg ik uit dat je in zo’n situatie, juist door helder te blijven kijken, je de keuze hebt om het anders te doen dan wat je aangeleerde basispatronen je op dat moment ingeven.
Je hebt dus altijd een keuze hoe je reageert op lastige omstandigheden. Hoe je beter de regie in handen kan houden en wat hiervan de impact is komt uitgebreid aan bod.